Karol Kurpiński
Był jedną z pierwszoplanowych postaci życia muzycznego Warszawy i kraju pierwszej połowy XIX wieku. Kompozytor, dyrygent, pedagog, publicysta i dyrektor sceny operowej Teatru Narodowego (dziś: Teatr Wielki – Opera Narodowa w Warszawie).
Urodził się w 1785 roku we Włoszakowicach k. Leszna Wielkopolskiego, w istniejącym do dziś domu.
6 marca został ochrzczony w miejscowym kościele parafialnym pw. Świętej Trójcy, gdzie jego ojciec, Marcin, był organistą. Tu też pobierał pierwsze lekcje muzyki od ojca, prawdopodobnie na do dziś czynnych organach projektu i wykonawstwa Michała Englera z Wrocławia, pochodzących z 1750 roku.
Mając 12 lat udał się do Sarnowy koło Rawicza, gdzie brat matki, ks. Karol Wański, był proboszczem. Pomimo młodego wieku przejął tam funkcję organisty, nabywając samodzielnej praktyki muzycznej.
W 1800 roku wyjechał na dwór hrabiego Franciszka Polanowskiego do Moszkowa koło Lwowa, gdzie został zaangażowany jako skrzypek do dworskiej orkiestry. Tam samouctwem zdobył imponującą praktyczną wiedzę o muzyce.
W 1810 roku przybył do Warszawy, gdzie rozpoczęła się jego kariera i gdzie pozostał do końca życia. Początkowo był II dyrygentem orkiestry operowej, zatrudnionym przez dyrektora Józefa Elsnera.
Jako kompozytor skoncentrował się głównie na twórczości wokalnej: operowej i pieśniarskiej. Jest najważniejszym przedstawicielem polskiej twórczości operowej doby przedmoniuszkowskiej. Skomponował muzykę do 24 dzieł scenicznych oraz 4 balety, w tym pierwszy balet narodowy „Wesele krakowskie w Ojcowie” (1823).
Duże znaczenie mają pieśni Kurpińskiego, zwłaszcza z okresu powstania listopadowego, ze słynną „Warszawianką” na czele - najpopularniejszą polską pieśnią patriotyczną XIX wieku.
Przez 16 lat (1824 - 1840) był samodzielnym dyrektorem Opery Teatru Narodowego. Za jego kadencji wybudowany został słynny gmach Teatru Wielkiego projektu Antonia Corazziego.
Jako organizator życia muzycznego i pedagog położył wielkie zasługi dla polskiej kultury muzycznej, redagując między innymi pierwsze polskie czasopismo muzyczne „Tygodnik Muzyczny” (1820-1821), kierowane tak do muzyków zawodowych, jak i w ogóle miłośników muzyki. Zrewolucjonizował organizację sceny operowej wprowadzając zasadę dubletów. W latach 30. XIX wieku zorganizował Szkołę Śpiewu przy Teatrze Wielkim. Pisał też podręczniki do nauki muzyki. Zmarł 18 września 1857 w Warszawie w domu przy ulicy Żelaznej.
Pochowany został na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie.
